Σπαρτιά Κεφαλονιάς: Πολιτιστικός Σύλλογος «ΤΟ ΣΠΑΡΤΟ»

 

της Καλ­λί­στης Κετσεκιουλάφη

Πηγαί­νο­ντας να συζη­τή­σω με την κυρία Κατε­ρί­να Τζά­κη, μέλος του  Πολι­τι­στι­κού Συλ­λό­γου, «ΤΟ ΣΠΑΡΤΟ» δεν φαντα­ζό­μουν ότι  ο Σύλ­λο­γος αυτός έχει μια τόσο πλού­σια και πολυ­σχι­δή δραστηριότητα.

Με ημε­ρο­μη­νία ίδρυ­σης το 1992, οι άνθρω­ποι του Συλ­λό­γου έχουν ανα­δεί­ξει και βοη­θή­σει ουσια­στι­κά το χωριό τους, τα Σπαρ­τιά, που παρου­σιά­ζει ιστο­ρι­κά μια χιλιε­τή παρου­σία στο νησί.

hellas2day.gr: κυρία Τζά­κη πότε ξεκί­νη­σε ο Σύλλογος;

Κατε­ρί­να Τζά­κη: Ο Σύλ­λο­γός μας ιδρύ­θη­κε το 1992 και  μέχρι το Μάρ­τιο του 2011 πρό­ε­δρος του Συλ­λό­γου διε­τέ­λε­σε ο Διευ­θυ­ντής του Βαλ­λιά­νειου Γυμνα­σί­ου Κερα­μειών κ. Πανα­γής Δίλα­λος, με δεξί του χέρι την σύζυ­γό του επί­σης Διευ­θύ­ντρια του Βαλ­λιά­νειου Λυκεί­ου Κερα­μειών κα. Βασι­λι­κή Μακρυδήμα.

hellas2day.gr: Ποιο ήταν το έργο τους;

Κατε­ρί­να Τζά­κη: Με υπο­μο­νή και επι­μο­νή πέτυ­χαν τους στό­χους ίδρυ­σης του Συλ­λό­γου όπως ανα­γρά­φο­νται στο κατα­στα­τι­κό και έκα­ναν το Σύλ­λο­γο Σπάρ­το γνω­στό όχι μόνο στη Κεφα­λο­νιά αλλά και ακό­μα πάρα πέρα.

hellas2day.gr: Ποιοι άλλοι υπήρ­ξαν μέλη του Συλλόγου;

Κατε­ρί­να Τζά­κη: Από το Μάρ­τιο του 2011 και μέχρι και σήμε­ρα πρό­ε­δρος του Συλ­λό­γου εκλέ­γε­ται η κα. Ευαγ­γε­λία Παυ­λά­του που μαζί με το εκά­στο­τε Διοι­κη­τι­κό Συμ­βού­λιο στό­χος τους είναι η συνε­χής ανά­πτυ­ξη και ευη­με­ρία του χωριού μας και των κατοί­κων αυτού.

hellas2day.gr: Ποια είναι σήμε­ρα η σύν­θε­ση του Διοι­κη­τι­κού Συμβουλίου;
Κατε­ρί­να Τζά­κη: Το σημε­ρι­νό Συμ­βού­λιο που προ­έ­κυ­ψε μετά τις εκλο­γές το Μάρ­τιο του 2022  έχει την εξής σύνθεση:

• Πρό­ε­δρος: Ευαγ­γε­λία Παυλάτου
• Αντι­πρό­ε­δρος: Μιχα­ήλ Μαφρέδας
• Γραμ­μα­τέ­ας: Άννα Μετα­ξά Στραβολαίμου
• Ταμί­ας: Αικα­τε­ρί­νη Τζάκη
• Μέλη: Δια­τσέ­ντα Κου­νά­δη — Ουρα­νία Πούλιου

hellas2day.gr: Από που πήρε το όνο­μά του ο σύλλογος;

Κατε­ρί­να Τζά­κη: Το όνο­μα του ο Σύλ­λο­γος το οφεί­λει στον Σπαρ­τι­νό ζωγρά­φο Ηλία Λάσκα­ρη ο οποί­ος εμπνεύ­στη­κε από τα πολυά­ριθ­μα σπάρ­τα που υπάρ­χουν στα Σπαρ­τιά, καθώς επί­σης, και από το όνο­μα του χωριού..

Hellas2day.gr: Ποιες είναι οι δρα­στη­ριό­τη­τες του Συλλόγου;

Κατε­ρί­να Τζά­κη: Επί covid είχαν ατο­νή­σει οι δρα­στη­ριό­τη­τες αλλά μετά ξανάρ­χι­σαν πιο έντο­να και δημιουρ­γι­κά. Έτσι μετά το άναμ­μα του χρι­στου­γεν­νιά­τι­κου δέν­δρου στο προ­αύ­λιο χώρο του νηπια­γω­γεί­ου με την έλευ­ση του νέου χρό­νου, στις 4 Ιανουα­ρί­ου, ο Διο­νύ­σης Φωκάς, πρό­ε­δρος του Πολι­τι­στι­κού Ιστο­ρι­κού και Λαο­γρα­φι­κού Συλ­λό­γου Ριφόρ­τσο μίλη­σε με θέμα: «Οι Κεφαλ­λο­νί­τες στην Άκρη της Γης» Ακο­λού­θη­σαν βρα­βεύ­σεις παιδιών.

Στις 5/2/2023 το Χορευ­τι­κό Τμή­μα του «Σπάρ­του» συμ­με­τεί­χε στα καρ­να­βα­λι­κά δρώ­με­να του δήμου Αργο­στο­λί­ου με το Τμή­μα Ενηλίκων

Μέσα στον Μάρ­τιο ο Σύλ­λο­γος απέ­κτη­σε και ιστο­σε­λί­δα https://to-sparto.gr/el/  για να επι­κοι­νω­νούν καλύ­τε­ρα και να ενη­με­ρώ­νο­νται τα μέλη και οι συγ­χω­ρια­νοί για τις δρα­στη­ριό­τη­τες. Μπο­ρεί­τε επί­σης να ανα­τρέ­ξε­τε και στη σελί­δα μας στο Facebook για να τις δεί­τε πιο αναλυτικά

hellas2day.gr: Ευχα­ρι­στού­με πολύ

 

Ανα­τρέ­χο­ντας στη σχε­τι­κή σελί­δα βρή­κα­με και τις υπό­λοι­πες ανα­φε­ρό­με­νες δρα­στη­ριό­τη­τες που μαρ­τυ­ρούν την πολυ­σχι­δή και πλού­σια παρου­σία του Συλλόγου.

Πιο συγκε­κρι­μέ­να ο πολι­τι­στι­κός σύλ­λο­γος ΤΟ ΣΠΑΡΤΟ

-Την Κυρια­κή των Βαγιώ­νεν μαζί με άλλους συλ­λό­γους συμ­με­τεί­χε στον Κατε­λειό  με τρα­γού­δια, παρα­δο­σια­κούς χορούς και  φαγη­τό (αλιά­δα, μπακαλάο)

-Την Πέμ­πτη 22 Ιου­νί­ου στο προ­αύ­λιο χώρο του συλ­λό­γου με την ορχή­στρα του Μάκη Παπά και Ζήση Σκλα­βου­νά­κη ανα­βί­ω­σε το έθι­μο της φωτιάς του Αί Γιαν­νιού του λαμπα­διά­ρη με πολύ χορό και άφθο­να σουβλάκια!

-Την Παρα­σκευή 28 Ιου­λί­ου ο σύλ­λο­γος οργά­νω­σε ένα παρα­δο­σια­κό κεφαλ­λο­νί­τι­κο γλέ­ντι με ζωντα­νή μου­σι­κή στον προ­αύ­λιο χώρο του υπο­δε­χό­με­νος και τους  μετα­να­στεύ­σα­ντες Σπαρ­τι­νούς που επι­σκέ­πτο­νται το χωριό τους το καλοκαίρι.

-6 Αυγού­στου στον όμορ­φο πεζό­δρο­μο του Αγί­ου Γερα­σί­μου στα Σπαρ­τιά  με συν­διορ­γα­νω­τή τον Δήμο Αργο­στο­λί­ου έλα­βε χώρα εικα­στι­κή συνά­ντη­ση μικρών και μεγά­λων κεφαλ­λή­νων καλλιτεχνών.

-Τέλος το «Μυστη­ριώ­δες Μπά­ου­λο» του Καρα­γκιό­ζη του Βαγ­γέ­λη Στα­θά­του στις 18 Αυγού­στου δια­σκέ­δα­σε μικρούς και μεγά­λους βοη­θώ­ντας μας έστω και για λίγο στην ψηφια­κή απο­το­ξί­νωση.

 

Λίγα λόγια για τα Σπαρτιά

Τα Σπαρ­τιά είναι από τους παλαιό­τε­ρους οικι­σμούς της Κεφα­λο­νιάς με μεγά­λη ναυ­τι­κή παρά­δο­ση. Ο κάμπος του χωριού είναι γεμά­τος αμπέ­λια, οπω­ρο­φό­ρα δέντρα και ελαιώ­νες. Κοντι­νά χωριά είναι τα Κοριάν­να και τα Κλείσματα.Το αρχαίο όνο­μα του χωρί­ου είναι «ΣΠΑΡΤΕΑ» ή χωρίο του  «ΣΠΑΡΤΕΩΣ» οπως προ­κύ­πτει απο το «Πρα­κτι­κό Κτη­μα­το­λο­γί­ου της Λατι­νι­κής Επι­σκο­πής Κεφαλ­λη­νί­ας» Ο οικι­σμός ανα­φέ­ρε­ται σε πρα­κτι­κό της Λατι­νι­κής Επι­σκο­πής Κεφαλ­λη­νί­ας το 1264.

Οπως παρα­τη­ρού­με και σε πολ­λούς άλλους οικι­σμούς της χώρας για την απο­φυ­γή πει­ρα­τι­κών  επι­θέ­σε­ων, πριν από πολ­λά χρό­νια, τα στε­νά δρο­μά­κια του χωριού σχε­διά­στη­καν με τρό­πο “ψηφι­δω­τό” και υψη­λοί τοί­χοι με μικρο­σκο­πι­κά παρά­θυ­ρα περι­τρι­γύ­ρι­ζαν τα σπίτια.

Στα μέσα του προη­γού­με­νου αιώ­να ο στό­λος των Σπαρ­τιών είχε 90 ιστιο­φό­ρα για τη δια­κί­νη­ση του εμπο­ρί­ου στη Μεσό­γειο και στον Εύξει­νο Πόντο. Τα κυριώ­τε­ρα χαρα­κτη­ρι­στι­κά των προ­σει­σμι­κών Σπαρ­τιών ήταν η εν τη κυριο­λε­ξία δαι­δα­λώ­δης ρυμο­το­μία τους, τα πολύ στε­νά “καντού­νια”, οι πανύ­ψη­λες κούρ­τες των σπι­τιών, τα πολύ μικρά παρά­θυ­ρα ιδί­ως στο κατώϊ των σπι­τιών και τα πολ­λά ξωκλή­σια και παρεκλήσια.

Δυστυ­χώς το χωριό κατα­στρά­φη­κε ολο­σχε­ρώς από το σει­σμό του 1953, όπως και όλη η Κεφα­λο­νιά. Το χωριό ξανα­χτί­στη­κε όπως φαί­νε­ται στη σημε­ρι­νή του μορ­φή και ακό­μη έχει αυτά τα γνώ­ρι­μα στε­νά δρο­μά­κια. Τα σπί­τια τους τώρα, όμως, είναι ανοι­χτά και ευχά­ρι­στα με κήπους και πολ­λά πολύ­χρω­μα λουλούδια.

Κατά την μακραί­ω­να ιστο­ρί­αν των τα Σπαρ­τιά ανέ­δει­ξαν κατά και­ρούς άνδρας δια­κε­κρι­μέ­νους όχι μόνο στην ναυ­τι­λί­αν και τι εμπό­ριο. Ανέ­δει­ξαν δια­πρε­πείς ιερω­μέ­νους, αγω­νι­στές των Εθνι­κών μας αγώ­νων και επι­στή­μο­νες. Στο χωριό αυτό γεν­νή­θη­κε ο αγω­νι­στής δημο­σιο­γρά­φος και ριζο­σπά­στης Πανα­γής Πανάς, ο ιδρυ­τής της έδρας της Οφθαλ­μο­λο­γί­ας στην Ιατρι­κή Σχο­λή του Πανε­πι­στη­μιου των Παρι­σί­ων καθη­γη­της Φωτει­νός Πανάς, έζη­σε ο ιδρυ­της του Λαι­κού Νοσο­κο­μεί­ου καθη­γη­τής Ιατρι­κής Μαρίνος.Βαλιάννος. Από τα Σπαρ­τιά κατα­γό­ταν και ο Ευάγ­γε­λος Πανάς μέλος της Φιλι­κής Εται­ρί­ας και επι­κε­φα­λής των Κεφα­λο­νι­τών ενα­ντί­ον των Τούρ­κων το 1821 στην μάχη του Λάλα. Και τα σημε­ρι­νά Σπαρ­τιά όμως έχουν να επι­δεί­ξουν, εν σχέ­σει με τον πλη­θυ­σμό τους, ικα­νο­ποι­η­τι­κόν αριθ­μό επι­στη­μό­νων όλων των κλάδων.

Ιστορικά

Τα Σπαρ­τιά έχο­ντας μια μακραί­ω­νη ιστο­ρία έχουν αφή­σει ισχυ­ρό απο­τύ­πω­μα στη συλ­λο­γι­κή μνή­μη των Κεφαλ­λή­νων. Από την αρχαιό­τη­τα μέχρι σήμε­ρα η συμ­με­το­χή της σε όλα τα γεγο­νό­τα του νησιού είναι δεδομένη.

Η περιο­χή εχει πολ­λα­πλό  ιστο­ρι­κό και αρχαιο­λο­γι­κό ενδια­φέ­ρον εν όψει μάλι­στα και ανευ­ρέ­σε­ως στο παρελ­θόν αρχαί­ας επι­γρα­φής, όπως έγρα­ψε (8 Ιανουα­ρί­ου 1860) στην «ΠΑΝΔΩΡΑ»  ο Πανα­γής Πανάς. Στη ναυ­μα­χία του Τσε­σμέ τον Ιού­λιο του 1770, μαζί με τον ρωσι­κό στό­λο,  πρω­το­στά­τη­σαν οι Σπαρ­τι­νοί Καπε­τα­ναί­οι Πανάς και Λυκιαρ­δό­που­λος.Από το χωριό αυτό εχουν την κατα­γω­γή επι­φα­νείς αγω­νι­στές του 1821 και μέλη της Φιλι­κής Εταιρείας,όπως ο εμπο­ρο­πλοί­αρ­χος Ευαγ­γέ­λης Πανάς, ‚ο Γεώρ­γιος Μαρί­νου Πανάς,19 ετών έπε­σε στην μάχη του Αι Σώστη,Ο Λόχος των Κεφαλ­λή­νων με διοι­κη­τή τον Σπ. Πανά έλα­βε μέρος και πολέ­μη­σε ηρω­ι­κά στις μάχες στο Κομπό­τι και Πέτα στις 4 Ιου­λί­ου 1822 .Οι Σπύ­ρος και Δανι­ήλ Πανάς  αγω­νί­στη­καν ηρω­ι­κά κατά του Ιμπρα­ήμ στις μάχες στο Νεό­κα­στρο. Στους Ευάγγ. Ποτα­μιάνο, Ηλ. Πανά και στους άνδρες τους ανα­τί­θε­ται η φύλα­ξη του Ναυπλίου.

Απο το χωριο Σπαρ­τιά κατά­γο­νται: α)Ο Φωτει­νός Λυκιαρ­δό­που­λος- Στε­κού­λης κατα­δι­κά­στη­κε σε ισό­βια ως υπο­κι­νη­τής της εξέ­γερ­σης της Σκά­λας κατα των Αγγλων (1848), β) ο Πανα­γής Πανάς(1832–1896), ριζο­σπά­στης, δημο­σιο­γρά­φος, ποι­η­τής, μετα­φρα­στής αλλά και πολι­τι­κός ορα­μα­τι­στής, έδω­σε την ζωή του στον αγώ­να για την Ένω­ση με στό­χο την παράλ­λη­λη κοι­νω­νι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση, γ)Ο καθη­γη­τής Φωτει­νός Πανάς (Photinos Panas), Σπαρ­τιά Κεφα­λο­νιάς 1832 – Παρί­σι 1903, επι­φα­νής χει­ρουρ­γός οφθαλ­μί­α­τρος δ) ο καθη­γη­τής της Ιατρι­κής Μαρί­νος Βαλιά­νος(1898–1974) ε) Ο Γερά­σι­μος Αρσέ­νης (30 Μαΐ­ου 1931 — 19 Απρι­λί­ου 2016) που διε­τέ­λε­σε βου­λευ­τής του ΠΑΣΟΚ και υπουρ­γός (γεν­νή­θη­κε στο Αργοστόλι).

-Επί­σκο­ποι Κεφα­λο­νιάς δια­τέ­λε­σαν οι : Δαμια­νός Λυκιαρ­δό­που­λος (1520–1526), Λεό­ντιος Λυκιαρ­δό­που­λος (1526–1538), Μακά­ριος Πανάς (1647–1652).Μεγάλη Εκκλη­σια­στι­κή προσωπικότητα,υπήρξε ο Πανάς Ευσέ­βιος (1798–1868) καθη­γη­τής της Μεγά­λης του Γένους Σχο­λής, Μέγας Ιεροκήρυκας.

 

πηγές:

https://to-sparto.gr/el/

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ: ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΝΑ — ΑΝΔΡΕΑ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ   Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ — ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Πολι­τι­στι­κός Σύλ­λο­γος Το Σπάρ­το — Facebook

 

Βρεί­τε μας και στη σελί­δα μας στο Facebook: Η Λει­βα­θώ Κεφα­λο­νιάς σήμερα