Το ημερολόγιο έδειχνε… ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Η Επέ­τειος του «ΟΧΙ» μνη­μο­νεύ­ει την άρνη­ση της Ελλά­δας στις ιτα­λι­κές αξιώ­σεις που περιεί­χε το τελε­σί­γρα­φο που επι­δό­θη­κε από τον Ιτα­λό πρέ­σβη στον Έλλη­να δικτά­το­ρα Ιωάν­νη Μετα­ξά την 28η Οκτω­βρί­ου του 1940. Συνέ­πεια της άρνη­σης αυτής ήταν η είσο­δος της Χώρας στο Β΄ Παγκό­σμιο Πόλε­μο και η έναρ­ξη του Ελλη­νοϊ­τα­λι­κού πολέ­μου του 1940.

Λίγο μετά τις 3 τα ξημε­ρώ­μα­τα της 28 Οκτω­βρί­ου του 1940 η τότε Ιτα­λι­κή Κυβέρ­νη­ση απέ­στει­λε στην Ελλά­δα τελε­σί­γρα­φο, δια του Ιτα­λού Πρέ­σβη στην Αθή­να Εμα­νου­έ­λε Γκρά­τσι, ο οποί­ος και το επέ­δω­σε ιδιό­χει­ρα στον Ιωάν­νη Μετα­ξά, στην οικία του δεύ­τε­ρου, στην Κηφι­σιά, με το οποίο και απαι­τού­σε την ελεύ­θε­ρη διέ­λευ­ση του Ιτα­λι­κού στρα­τού από την Ελλη­νο­αλ­βα­νι­κή μεθό­ριο προ­κει­μέ­νου στη συνέ­χεια να κατα­λά­βει κάποια στρα­τη­γι­κά σημεία του Βασι­λεί­ου της Ελλά­δος, (λιμέ­νες, αερο­δρό­μια κλπ.), για ανά­γκες ανε­φο­δια­σμού και άλλων διευ­κο­λύν­σε­ών του, στη μετέ­πει­τα προ­ώ­θη­σή του στην Αφρική.

Μετά την ανά­γνω­ση του κει­μέ­νου ο Μετα­ξάς έστρε­ψε το βλέμ­μα του στον Ιτα­λό Πρέ­σβη και του απά­ντη­σε στα γαλ­λι­κά (επί­ση­μη διπλω­μα­τι­κή γλώσ­σα) την ιστο­ρι­κή φρά­ση: «Alors, c’est la guerre», (προ­φέ­ρε­ται από τα γαλ­λι­κά, αλόρ, σε λα γκερ, δηλα­δή, Λοι­πόν, αυτό σημαί­νει πόλε­μο), εκδη­λώ­νο­ντας έτσι την αρνη­τι­κή θέση επί των ιτα­λι­κών αιτημάτων.

Ο ίδιος ο Γκρά­τσι στα απο­μνη­μο­νεύ­μα­τά του, που εξέ­δω­σε το 1945, περι­γρά­φει τη σκηνή:

Μόλις καθί­σα­με, του είπα ότι η κυβέρ­νη­σή μου μού είχε ανα­θέ­σει να του κάνω μία άκρως επεί­γου­σα ανα­κοί­νω­ση και χωρίς άλλα λόγια του έδω­σα το κεί­με­νο. Ο Μετα­ξάς άρχι­σε να το δια­βά­ζει. Τα χέρια που κρα­τού­σαν το χαρ­τί έτρε­μαν ελα­φρά, και μέσα από τα γυα­λιά έβλε­πα τα μάτια του να βουρ­κώ­νουν όπως συνή­θι­ζε όταν ήταν συγκι­νη­μέ­νος. Όταν τελεί­ω­σε την ανά­γνω­ση με κοί­τα­ξε κατά πρό­σω­πο και μου είπε με φωνή λυπη­μέ­νη αλλά στα­θε­ρή φωνή: «Alors, c’est la guerre!» (λοι­πόν έχου­με πόλε­μο) .Τού απά­ντη­σα ότι η ιτα­λι­κή κυβέρ­νη­ση ήλπι­ζε ότι η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση θα δεχό­ταν τα αιτή­μα­τά της και θα άφη­νε να περά­σουν ελεύ­θε­ρα τα ιτα­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα τα οποία θα άρχι­ζαν τις μετα­κι­νή­σεις τους στις 6 το πρωί. Ο Μετα­ξάς με ρώτη­σε τότε πως θα μπο­ρού­σα να σκε­φτώ ότι ακό­μα και αν είχε πρό­θε­ση να ενδώ­σει θα του ήταν δυνα­τόν μέσα σε τρεις ώρες να λάβει τις δια­τα­γές του βασι­λιά και να δώσει τις απα­ραί­τη­τες οδη­γί­ες για την ελεύ­θε­ρη διέ­λευ­ση των ιτα­λι­κών στρατευμάτων.

— Εμμα­νου­έ­λε Γκρά­τσι, Η αρχή του τέλους, Εστία. 1980, σελ. 285

Ο Μετα­ξάς εκεί­νη τη στιγ­μή είχε εκφρά­σει το ελλη­νι­κό λαϊ­κό συναί­σθη­μα, την άρνη­ση της υπο­τα­γής, και αυτή η άρνη­ση πέρα­σε στον τότε ελλη­νι­κό δημο­σιο­γρα­φι­κό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ».

{Σημειώ­νε­ται πως αυτού­σια η λέξη «ΟΧΙ» παρου­σιά­σθη­κε για πρώ­τη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφη­με­ρί­δας Ελλη­νι­κό Μέλ­λον’ του Ν. Π. Ευστρα­τί­ου στις 30 Οκτω­βρί­ου του 1940. Ακο­λού­θως υιο­θε­τή­θη­κε ως σύν­θη­μα, και από άλλες εφη­με­ρί­δες, και για ακό­λου­θες περι­στά­σεις, όπως το εξώ­φυλ­λο της εφη­με­ρί­δας Η Βρα­δυ­νή, στις 6 Απρι­λί­ου 1941 με αφορ­μή την Γερ­μα­νι­κή εισβο­λή στην Ελλά­δα.}

Στις 5 και μισή τα ξημε­ρώ­μα­τα, ξεκί­νη­σε ο Ελλη­νοϊ­τα­λι­κός Πόλε­μος με την αιφ­νι­δια­στι­κή εισβο­λή (το τελε­σί­γρα­φο όρι­ζε ότι η επί­θε­ση θα ξεκι­νού­σε στις 6 π.μ.) των ιτα­λι­κών στρα­τευ­μά­των στην ΉπεΙ­ρο, οπό­τε η Ελλά­δα αμυ­νό­με­νη εισήλ­θε στον πόλεμο. 

 

 

Την ώρα αυτή σημειώ­θη­κε και η πρώ­τη ελλη­νι­κή απώ­λεια. Ο 27χρονος πεζι­κά­ριος Βασί­λειος Τσια­βα­λιά­ρης από τα Τρί­κα­λα, που υπη­ρε­τού­σε σε φυλά­κιο της ελλη­νο­αλ­βα­νι­κής μεθο­ρί­ου, σκο­τώ­θη­κε από θραύ­σμα ιτα­λι­κού όλμου. Η ιτα­λι­κή επί­θε­ση εκδη­λώ­θη­κε με εισβο­λή ισχυ­ρών στρα­τιω­τι­κών δυνά­με­ων στους τομείς της Πίν­δου και της Ηπεί­ρου (από το Γράμ­μο μέχρι το Ιόνιο) και με τοπι­κές συμπλο­κές στην περιο­χή της ΒΔ Μακε­δο­νί­ας. Ο ιτα­λός αρχι­στρά­τη­γος Βισκό­ντι Πρά­σκα είχε στη διά­θε­σή του 135.000 άνδρες και ο έλλη­νας ομό­λο­γός του Αλέ­ξαν­δρος Παπά­γος μόλις 35.000.

Στις 9:30 το πρωί πραγ­μα­το­ποιού­νται και οι πρώ­τοι αερο­πο­ρι­κοί βομ­βαρ­δι­σμοί στον Πει­ραιά και το Τατόι δίχως συνέ­πειες, ενώ στην Πάτρα θα υπάρ­ξουν νεκροί. Βομ­βαρ­δί­στη­καν, ακό­μη, η Διώ­ρυ­γα της Κορίν­θου και η ναυ­τι­κή βάση της Πρέ­βε­ζας. Το από­γευ­μα της 28ης Οκτω­βρί­ου ο Μου­σο­λί­νι γεμά­τος καμά­ρι ανα­κοί­νω­νε στο Χίτλερ, με τον οποί­ον συνα­ντή­θη­κε στη Φλω­ρε­ντία, την επί­θε­ση κατά της Ελλάδας.

Το ΟΧΙ γίνε­ται δεκτό με πρω­το­φα­νή ενθου­σια­σμό απ’ όλο τον ελλη­νι­κό λαό, που ξυπνά στις 6 το πρωί από τους συριγ­μούς των σει­ρή­νων και ξεχύ­νε­ται στους δρό­μους, κρα­τώ­ντας τη γαλα­νό­λευ­κη. Οι στρα­τεύ­σι­μοι ετοι­μά­ζο­νταν για το μέτω­πο «με το χαμό­γε­λο στα χεί­λη» και το ραδιό­φω­νο μετέ­δι­δε διαρ­κώς το περί­φη­μο πρώ­το ανα­κοι­νω­θέν του Γενι­κού Στρα­τη­γεί­ου: «Αι ιτα­λι­καί στρα­τιω­τι­καί δυνά­μεις προ­σβά­λουν από της 5:30 πρω­ι­νής σήμε­ρον τα ημέ­τε­ρα τμή­μα­τα προ­κα­λύ­ψε­ως της ελλη­νο­αλ­βα­νι­κής μεθο­ρί­ου. Αι ημέ­τε­ραι δυνά­μεις αμύ­νο­νται του πατρί­ου εδάφους».

 

περισ­σό­τε­ρες πλη­ρο­φο­ρί­ες εδώ