Η Κομοτηνή στα χρόνια τα βυζαντινά

Τα σημε­ρι­νά σωζό­με­να τεί­χη είναι ερεί­πια βυζα­ντι­νού οχυ­ρού το οποίο, κατά τον λαο­γρά­φο Στίλ­πω­να Κυρια­κί­δη, ανε­γέρ­θη­κε τον 4ο αιώ­να μ.Χ. από τον αυτο­κρά­το­ρα Θεο­δό­σιο Α΄. Στη Ρωμαϊ­κή επο­χή ήταν ένα από τα πολ­λά διά­σπαρ­τα φρού­ρια κατά μήκος της Εγνα­τί­ας οδού, τα οποία υπήρ­χαν στην περιο­χή της Θρά­κης. Πιθα­νή θεω­ρεί­ται η ταύ­τι­σή της με τον ρωμαϊ­κό σταθ­μό Breierophara (πρό­κει­ται για σύν­θε­το θρα­κι­κό τοπω­νύ­μιο : βρε [= κάστρο] +iero [= ιερό] + phara [= para = πόρος, πέρα­σμα] ). Σημα­ντι­κό­τε­ρη πόλη εκεί­νη την περί­ο­δο ήταν η γει­το­νι­κή Μαξι­μια­νού­πο­λη, η παλαιό­τε­ρη θρα­κι­κή Πορ­σού­λις ή Παι­σού­λαι, η οποία μετο­νο­μά­στη­κε σε Μοσυ­νού­πο­λη τον 8ο-9ο αιώ­να. Η Κομο­τη­νή απο­τε­λού­σε κόμ­βο της Εγνα­τί­ας οδού προς τη βόρεια κατεύ­θυν­ση που, μέσα από το πέρα­σμα της Νυμ­φαί­ας, οδη­γεί στην κοι­λά­δα του Άρδα, τη Φιλιπ­πού­πο­λη (σημ. Πλόβ­ντιβ) και τη βυζα­ντι­νή Βερόη (σημε­ρι­νή Στά­ρα Ζαγό­ρα).

Κατά τη Μεσο­βυ­ζα­ντι­νή περί­ο­δο ανή­κε στο Θέμα Μακε­δο­νί­ας, ενώ από τον 9ο αιώ­να έγι­νε η υπα­γω­γή της στο νεό­τευ­κτο Θέμα Βολε­ρού. Έως τότε απο­τε­λού­σε φρού­ριο ήσσο­νος σημα­σί­ας. Όμως το 1207, ύστε­ρα από την επι­δρο­μή του τσά­ρου της Βουλ­γα­ρί­ας Ιβάν Α΄, απο­τέ­λε­σε κατα­φύ­γιο προ­σφύ­γων από τα γύρω φρού­ρια που κατα­στρά­φη­καν. Πολ­λοί κάτοι­κοι της Μοσυ­νό­πο­λης (πρώ­ην Μαξι­μια­νού­πο­λη) κατέ­φυ­γαν τότε στην Κομο­τη­νή και ο πλη­θυ­σμός της συνέ­χι­σε να αυξά­νει μέχρι του σημεί­ου να εξε­λι­χθεί σε σημα­ντι­κό αστι­κό κέντρο της περιο­χής. Το 1331 ο Ιωάν­νης ΣΤ΄ Καντα­κου­ζη­νός την ανα­φέ­ρει ως Κου­μου­τζη­νά. Ένα χρό­νο αργό­τε­ρα ο Ανδρό­νι­κος Γ’ Παλαιο­λό­γος στρα­το­πέ­δευ­σε σε αυτή προ­κει­μέ­νου να αντι­με­τω­πί­σει τον Τούρ­κο ηγε­μό­να της Σμύρ­νης Ομούρ στο χωριό Πανα­γία, κοντά στη Μονή Πανα­γί­ας Βαθυρ­ρύ­α­κος (σημε­ρι­νά Φατύρ­ρυα­κα), ο οποί­ος εντέ­λει απο­χώ­ρη­σε χωρίς να δοθεί μάχη. Το 1341 ο ιστο­ρι­κός Νικη­φό­ρος Γρη­γο­ράς την ανα­φέ­ρει με το σημε­ρι­νό της όνο­μα, ως Κομο­τη­νά ή Κομο­τη­ναί. Το 1343, κατά τη διάρ­κεια του εμφυ­λί­ου πολέ­μου μετα­ξύ Ιωάν­νη ΣΤ’ Καντα­κου­ζη­νού και Ιωάν­νη Ε’ Παλαιο­λό­γου, προ­σχώ­ρη­σε στην παρά­τα­ξη του Καντα­κου­ζη­νού μαζί με τα γει­το­νι­κά φρού­ρια Ασω­μά­του, Παρα­δη­μής, Κρα­νο­βου­νί­ου και Στυ­λα­ρί­ου. Ο τελευ­ταί­ος κατέ­φυ­γε σε αυτήν το 1344 για να σωθεί μετά από μάχη με τα στρα­τεύ­μα­τα του Ομούρ και του Βούλ­γα­ρου συμ­μά­χου του, Μομι­τζί­λου, που έλα­βε χώρα κοντά στην ήδη κατε­στραμ­μέ­νη Μοσυνόπο

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -