- Διαφήμιση -

Επιστροφή στο Μέλλον: Όταν η τεχνολογική πραγματικότητα ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία!

του Χαρά­λα­μπου Στέρτσου

Η επι­στη­μο­νι­κή φαντα­σία υπήρ­ξε ανέ­κα­θεν ο καθρέ­φτης της ανθρώ­πι­νης περιέρ­γειας για το μέλ­λον. Από τα ατμο­κί­νη­τα δια­στη­μό­πλοια του Ιου­λί­ου Βερν μέχρι τις προ­φη­τι­κές απει­κο­νί­σεις της τεχνη­τής νοη­μο­σύ­νης του Άρθουρ Κλαρκ, η λογο­τε­χνία του φαντα­στι­κού είχε έναν διτ­τό ρόλο: να προ­βλέ­ψει και να εμπνεύ­σει. Σήμε­ρα, ωστό­σο, η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα φαί­νε­ται να έχει ξεπε­ρά­σει τα πιο τολ­μη­ρά ορά­μα­τα του παρελ­θό­ντος. Πολ­λές από τις τεχνο­λο­γί­ες που θεω­ρού­νταν κάπο­τε απο­κυ­ή­μα­τα της φαντα­σί­ας είναι πλέ­ον μέρος της καθη­με­ρι­νό­τη­τάς μας, ενώ άλλες παρα­μέ­νουν ακό­μη ένα άπια­στο όνειρο.

Το όρα­μα της επι­στη­μο­νι­κής φαντασίας

Η επι­στη­μο­νι­κή φαντα­σία του 19ου και 20ού αιώ­να παρου­σί­α­ζε ένα μέλ­λον γεμά­το τεχνο­λο­γι­κές και­νο­το­μί­ες, κοι­νω­νι­κές αλλα­γές και δια­στρι­κά ταξίδια.

  • Ιού­λιος Βερν («Από τη Γη στη Σελή­νη», «20.000 λεύ­γες υπό τη θάλασ­σα», «Ταξί­δι στο κέντρο της Γης»): Ορα­μα­τί­στη­κε την εξε­ρεύ­νη­ση του δια­στή­μα­τος και την ανά­πτυ­ξη υπο­βρύ­χιων τεχνο­λο­γιών πολύ πριν αυτά γίνουν πραγματικότητα.
  • Χέρ­μπερτ Τζορτζ Γου­έλς («Η Μηχα­νή του Χρό­νου», «Ο Πόλε­μος των Κόσμων»): Μίλη­σε για το ταξί­δι στον χρό­νο και την πιθα­νό­τη­τα εξω­γή­ι­νων εισβο­λών, θέτο­ντας ερω­τή­μα­τα για την πορεία της ανθρωπότητας.
  • Ισα­άκ Ασί­μοφ («Ρομπότ», «Θεμέ­λιο»): Προ­έ­βλε­ψε την κυριαρ­χία των ρομπότ και τη σχέ­ση τους με τον άνθρω­πο, θέτο­ντας τους περί­φη­μους «Τρεις Νόμους της Ρομποτικής».
  • Άρθουρ Κλαρκ («2001: Η Οδύσ­σεια του Δια­στή­μα­τος»): Έγρα­ψε για την τεχνη­τή νοη­μο­σύ­νη, τις δια­στη­μι­κές απο­στο­λές και την πιθα­νό­τη­τα συνά­ντη­σης με εξω­γή­ι­να όντα.
  • Φίλιπ Κ. Ντικ («Το Ηλε­κτρι­κό Πρό­βα­το», «Ο Άνθρω­πος στο Ψηλό Κάστρο»): Εξέ­τα­σε την έννοια της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας και της συνεί­δη­σης, θεμε­λιώ­νο­ντας τις βάσεις της κυβερ­νο­πάνκ κουλτούρας.

Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ξεπερ­νά τη φαντασία

Πολ­λές από τις ιδέ­ες που γεν­νή­θη­καν στις σελί­δες της επι­στη­μο­νι­κής φαντα­σί­ας έχουν πλέ­ον υλο­ποι­η­θεί με τρό­πους που ξεπερ­νούν τη φαντα­σία των συγγραφέων.

  • Τεχνη­τή Νοη­μο­σύ­νη: Ο HAL 9000 του Κλαρκ και τα ρομπότ του Ασί­μοφ προ­α­νήγ­γει­λαν την επο­χή της AI. Σήμε­ρα, με τη GPT‑4, το DeepMind, το κινέ­ζι­κο DeepSeek και τα ρομπότ της Boston Dynamics, η τεχνη­τή νοη­μο­σύ­νη έχει γίνει ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι της ζωής μας.
  • Εικο­νι­κή και επαυ­ξη­μέ­νη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα: Ο Φίλιπ Ντικ και ο Ουί­λιαμ Γκί­μπ­σον («Νευ­ρο­μά­ντης») προ­α­νήγ­γει­λαν έναν κόσμο εμβυ­θι­στι­κής τεχνο­λο­γί­ας. Το VR και το metaverse του Zuckerberg μετα­τρέ­πουν αυτή την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σε βιω­μα­τι­κή εμπειρία.
  • Δια­στη­μι­κά ταξί­δια: Η SpaceX του Elon Musk και οι απο­στο­λές στον Άρη δεν απέ­χουν πολύ από το όρα­μα του Βερν και του Κλαρκ για τη δια­στη­μι­κή αποίκιση.
  • Ρομπο­τι­κή και αυτο­νο­μία: Οι ανδροει­δείς μηχα­νές του Ασί­μοφ έχουν πλέ­ον μορ­φή, όπως η Sophia της Hanson Robotics.
  • Βιο­τε­χνο­λο­γία και νευ­ρο­ε­πι­στή­μη: Τα βιοη­λε­κτρο­νι­κά εμφυ­τεύ­μα­τα, όπως το Neuralink του Musk, φέρ­νουν τον άνθρω­πο πιο κοντά στην κυβερνομεταλλαγή.

Τι λεί­πει ακόμη;

Παρό­λο που η τεχνο­λο­γία έχει προ­χω­ρή­σει με ιλιγ­γιώ­δη ρυθ­μό, υπάρ­χουν ακό­μη πολ­λά που η φαντα­σία προ­έ­βλε­ψε αλλά δεν έχουν πραγματοποιηθεί:

  • Ταξί­δι στον Χρό­νο: Η μηχα­νή του χρό­νου του Γου­έλς παρα­μέ­νει στη σφαί­ρα της θεω­ρη­τι­κής φυσικής.
  • Αποι­κί­ες σε άλλους πλα­νή­τες: Οι ιστο­ρί­ες του Ray Bradbury για τον Άρη δεν έχουν ακό­μη μετα­τρα­πεί σε πραγματικότητα.
  • Τηλε­με­τα­φο­ρά: Αν και η κβα­ντι­κή διε­μπλο­κή (ή κβα­ντι­κός εναγκαλισμός)αποτελεί ένα πρώ­το βήμα, η τηλε­με­τα­φο­ρά αλά «Σταρ Τρεκ» είναι ακό­μη ανέφικτη.
  • Ανθρώ­πι­νη Αθα­να­σία: Η ιδέα της αθα­να­σί­ας μέσω ψηφιο­ποί­η­σης της συνεί­δη­σης, όπως στο «Permutation City» του Greg Egan, δεν έχει ακό­μα πραγματοποιηθεί.

Η επι­στρο­φή στο μέλ­λον ως πολι­τι­σμι­κό φαινόμενο

Το πιο ενδια­φέ­ρον στοι­χείο είναι πως η επι­στη­μο­νι­κή φαντα­σία δεν λει­τουρ­γεί μόνο ως προ­φη­τεία, αλλά και ως οδη­γός για τους επι­στή­μο­νες. Ο Elon Musk έχει δηλώ­σει ότι εμπνεύ­στη­κε από το «2001: Η Οδύσ­σεια του Δια­στή­μα­τος», ενώ η ανά­πτυ­ξη της AI βασί­ζε­ται εν μέρει στις αρχές που τέθη­καν από τους συγ­γρα­φείς δεκα­ε­τί­ες πριν.

Επο­μέ­νως, δεν επι­στρέ­φου­με απλώς στο μέλ­λον που φαντά­στη­καν οι συγ­γρα­φείς. Το ξεπερ­νά­με, το ξανα­γρά­φου­με και το επα­να­προσ­διο­ρί­ζου­με. Η λογο­τε­χνία του φαντα­στι­κού δεν είναι απλώς μια πρό­βλε­ψη, αλλά ένας διαρ­κής διά­λο­γος ανά­με­σα στη φαντα­σία και την τεχνο­λο­γι­κή πραγματικότητα.

Ίσως το ερώ­τη­μα δεν είναι αν έχου­με φτά­σει το μέλ­λον που ορα­μα­τί­στη­καν, αλλά αν είμα­στε έτοι­μοι για το μέλ­λον που δημιουργούμε.

- Διαφήμιση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Διαφήμιση -

- Δια­φή­μι­ση -

You might also like
Leave A Reply

Your email address will not be published.