Ο ελληνισμός στη Βόρεια Ήπειρο

Οι Έλλη­νες της Αλβα­νί­ας ή Βορειοη­πει­ρώ­τες είναι Έλλη­νες που κατοι­κούν στη Δημο­κρα­τία της Αλβα­νί­ας. Ο τρό­πος ζωής, η γλώσ­σα καθώς τα ήθη και τα έθι­μα των Βορειοη­πει­ρω­τών είναι άρρη­κτα συν­δε­δε­μέ­να έως και σήμε­ρα με την πολι­τι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά που απο­κό­μι­σαν οι ίδιοι προ γενε­ών από την χώρα κατα­γω­γής τους, την Ελλά­δα. Το μεγα­λύ­τε­ρο ποσο­στό είναι συγκε­ντρω­μέ­νο στο νότιο τμή­μα της χώρας, στις περιο­χές του βόρειου τμή­μα­τος της ιστο­ρι­κής περιο­χής της Ηπεί­ρου (εξ’ ου και τα ονό­μα­τα Βόρεια Ήπει­ρος και Βορειοη­πει­ρώ­τες). Γνω­στές πόλεις της περιο­χής αυτής είναι οι Άγιοι Σαρά­ντα (αλβα­νι­κά: Sarandë), το Αργυ­ρό­κα­στρο (αλβα­νι­κά: Gjirokastër) και η Χει­μάρ­ρα (αλβα­νι­κά: Himarë) .

Οι Έλλη­νες που κατοι­κούν στη μειο­νο­τι­κή ζώνη της Αλβα­νί­ας (περιέ­χει 99 χωριά) ανα­γνω­ρί­ζο­νται επί­ση­μα από την Αλβα­νία ως Ελλη­νι­κή Εθνι­κή Μειο­νό­τη­τα της Αλβανίας

Το 1913 μετά το τέλος πέντε αιώ­νων οθω­μα­νι­κής κυριαρ­χί­ας η περιο­χή προ­σαρ­τή­θη­κε στο νεο­σύ­στα­το αλβα­νι­κό κρά­τος. Την επό­με­νη χρο­νιά οι Έλλη­νες επα­να­στά­τη­σαν και δια­κή­ρυ­ξαν την ανε­ξαρ­τη­σία της και κατό­πιν, με το πρω­τό­κολ­λο της Κέρ­κυ­ρας, η περιο­χή της Νότιας Αλβα­νί­ας / Βορεί­ου Ηπεί­ρου ανα­γνω­ρί­στη­κε ως αυτό­νο­μη περιο­χή υπό αλβα­νι­κή κυριαρ­χία. Η αυτο­νο­μία κρά­τη­σε για λίγους μήνες μέχρι που ξέσπα­σε ο Α’ Παγκό­σμιος Πόλεμος

Στα νεώ­τε­ρα χρό­νια ο ελλη­νι­κός πλη­θυ­σμός υπέ­φε­ρε από την απα­γό­ρευ­ση χρή­σης της ελλη­νι­κής γλώσ­σας εκτός της λεγό­με­νης μειο­νο­τι­κής ζώνης, η οποία είχε παρα­μεί­νει και κατά την κομ­μου­νι­στι­κή περί­ο­δο.  Σύμ­φω­να με τους εκπρο­σώ­πους της ελλη­νι­κής μειο­νό­τη­τας, η ύπαρ­ξη ελλη­νι­κού πλη­θυ­σμού πέρα από την μειο­νο­τι­κή ζώνη αμφι­σβη­τεί­ται ακό­μα από τις αρχές της γει­το­νι­κής χώρας. Κατά τη διάρ­κεια της κομ­μου­νι­στι­κής κυριαρ­χί­ας πολ­λοί Έλλη­νες μέλη πολι­τι­κών κομ­μά­των ανα­γκά­στη­καν να δια­κό­ψουν τις σχέ­σεις τους με την Ορθό­δο­ξη Εκκλη­σία.  Στις μέρες μας ο αριθ­μός των Ελλή­νων που μένουν στην Αλβα­νία έχει μειω­θεί σημα­ντι­κά σε σχέ­ση με το παρελ­θόν κυρί­ως λόγω της μετα­νά­στευ­σης προς την Ελλά­δα, ωστό­σο ο συνο­λι­κός αριθ­μός των Ελλή­νων της Αλβα­νί­ας είναι ζήτη­μα που απα­σχο­λεί τις δύο χώρες. Η Αλβα­νία και η Ελλά­δα έχουν δια­φο­ρε­τι­κές εκτι­μή­σεις σχε­τι­κά με το μέγε­θος του πλη­θυ­σμού τα τελευ­ταία 20 έτη.

Οι περισ­σό­τε­ρες δυτι­κές πηγές εκτι­μούν τον αριθ­μό των Ελλή­νων της Αλβα­νί­ας γύρω στις 200.000–300,000 ενώ 189,000 μέλη των Αλβα­νών μετα­να­στών στην Ελλά­δα (που αριθ­μούν συνο­λι­κά 442,000–600,000) δηλώ­νουν ελλη­νι­κής καταγωγής

Τόποι συγκέ­ντρω­σης της Ελλη­νι­κής Μειονότητας

Η Ελλη­νι­κή μειο­νό­τη­τα στην Αλβα­νία συγκε­ντρώ­νε­ται κυρί­ως στα νοτιο­δυ­τι­κά της χώρας προς τα σύνο­ρα με την Ελλά­δα, καθώς και προς τις ακτές της Αδρια­τι­κής. Ο μεγα­λύ­τε­ρος αριθ­μός συγκε­ντρώ­νε­ται στις πόλεις των Αγί­ων Σαρά­ντα και του Δέλ­βι­νου και σε χωριά γύρω αυτές, στο Αργυ­ρό­κα­στρο (κυρί­ως στην περιο­χή της Δρό­πο­λης) και τη Χει­μάρ­ρα (στην ίδια την πόλη και στα χωριά Δρυ­μά­δες και Παλά­σα). Επί­σης στην περι­φέ­ρεια του Αυλώ­να, περιο­χή που δεν υπήρ­ξε μέρος της Αυτό­νο­μης Δημο­κρα­τί­ας της Βορεί­ου Ηπεί­ρου, υπάρ­χουν Έλλη­νες στις κωμο­πό­λεις Νάρ­τα και Σβέρ­νι­τσα. Επι­πλέ­ον, λόγω μετα­νά­στευ­σης σε αστι­κά κέντρα επί του καθε­στώ­τος Χότζα, Έλλη­νες βρί­σκο­νται σε μικρό­τε­ρο αριθ­μό και στις μεγά­λες πόλεις της Αλβα­νί­ας, όπως η πρω­τεύ­ου­σα Τίρα­να, η Κορυ­τσά, το Δυρ­ρά­χιο, το Ελμπα­σάν και η Σκό­δρα. Τα τελευ­ταία χρό­νια, μεγά­λος αριθ­μός των Ελλή­νων της Αλβα­νί­ας έχει μετα­να­στεύ­σει στην Ελλά­δα και σε άλλες χώρες, κυρί­ως στις Η.Π.Α. Σύμ­φω­να με μία εκτί­μη­ση του 2005, το 80% έχει μετα­να­στεύ­σει στην Ελλά­δα. Η αλβα­νι­κή κοι­νό­τη­τα στην Ελλά­δα απα­ριθ­μεί σήμε­ρα περί τους 442.000  Αλβα­νούς μετα­νά­στες, από τους οποί­ους οι 189.000 είναι μέλη της ελλη­νι­κής μειονότητας.

Ανα­γνω­ρι­σμέ­νη Ελλη­νι­κή μειο­νο­τι­κή ζώνη

Κατά τη διάρ­κεια της κομ­μου­νι­στι­κής περιό­δου στην Αλβα­νία (1945–1991) ο Ενβέρ Χότζα προ­κει­μέ­νου να ελέγ­ξει τις περιο­χές που κατοι­κού­νταν από ισχυ­ρό ελλη­νι­κό πλη­θυ­σμό ανα­κή­ρυ­ξε την μειο­νο­τι­κή ζώνη, η οποία απο­τε­λεί­ται από 99 χωριά, τα οποία βρί­σκο­νται στις νότιες περι­φέ­ρειες του Αργυ­ρο­κά­στρου, των Αγί­ων Σαρά­ντα και του Δελβίνου.

Η επί­ση­μη μειο­νο­τι­κή πολι­τι­κή των Τιρά­νων ορί­ζει ως κρι­τή­ρια για την Ελλη­νι­κή κατα­γω­γή πολι­τών της Αλβα­νί­ας τη γλώσ­σα, τη θρη­σκεία, τη γέν­νη­ση και την κατα­γω­γή από περιο­χές της μειο­νο­τι­κής ζώνης. Ο Αλβα­νι­κός νόμος ανα­γνω­ρί­ζει τα δικαιώ­μα­τα της ελλη­νι­κής μειο­νό­τη­τας μόνο σε όσους ζουν σε περιο­χές της μειο­νο­τι­κής ζώνης.

Η αλβα­νι­κή απο­γρα­φή του 1989, η οποία περιε­λάμ­βα­νε την εθνι­κό­τη­τα, προ­σμέ­τρη­σε μόνο τους κατοί­κους της μειο­νο­τι­κής ζώνης (58.785 άτο­μα). Οι Έλλη­νες οι οποί­οι έμε­ναν εκτός αυτών των περιο­χών δεν ανα­γνω­ρί­ζο­νταν ως Έλλη­νες από το αλβα­νι­κό κρά­τος. Οι Έλλη­νες της μειο­νο­τι­κής ζώνης διδά­σκο­νταν στα σχο­λεία την αλβα­νι­κή γλώσ­σα σε όλες τις τάξεις, ενώ την ελλη­νι­κή μόνο μέχρι το 4ο έτος. Σε άλλες περιο­χές οι Έλλη­νες διδά­σκο­νταν τα μαθή­μα­τα απο­κλει­στι­κά στην αλβα­νι­κή γλώσσα.

Το 2013 ο Αλβα­νός πρω­θυ­πουρ­γός Έντι Ράμα, σε μία δήλω­ση που προ­σλή­φθη­κε θετι­κά από την Ελλά­δα, δήλω­σε ότι η ελλη­νι­κή μειο­νό­τη­τα δεν είναι απο­μο­νω­μέ­νη στη μειο­νο­τι­κή ζώνη, αλλά βρί­σκε­ται σε ολό­κλη­ρο το έθνος. Οι αλβα­νι­κές πηγές συχνά ανα­φέ­ρουν τους Έλλη­νες της Αλβα­νί­ας ως φιλέλ­λη­νες ή γραι­κο­μά­νους αμφι­σβη­τώ­ντας την ελλη­νι­κή κατα­γω­γή τους.

Πέρα από τα άτο­μα της μειο­νό­τη­τας που έχουν την ελλη­νι­κή ως πρώ­τη γλώσ­σα, στην περιο­χή υπάρ­χει και ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός Αλβα­νών και Βλά­χων, οι οποί­οι ήδη από τις αρχές του 20ου αιώ­να, αυτο­προσ­διο­ρί­ζο­νται ως Έλληνες.

Δημο­γρα­φι­κά

Γενι­κά ανα­γνω­ρί­ζε­ται ότι ο αριθ­μός των σχε­δόν 60.000 ατό­μων της ελλη­νι­κής μειο­νό­τη­τας σύμ­φω­να με την αλβα­νι­κή εκτί­μη­ση του 1989 ήταν πολύ χαμη­λός, την ίδια στιγ­μή όμως ο ισχυ­ρι­σμός της Ελλά­δας για την ύπαρ­ξη 250.000 έως 400.000 ατό­μων της μειο­νό­τη­τας με βάση παλιά στοι­χεία της θρη­σκεί­ας στην Αλβα­νία είναι πολύ υψη­λός και μη ρεα­λι­στι­κός. Δυτι­κοί παρα­τη­ρη­τές με τη βοή­θεια των αλβα­νι­κών εκλο­γι­κών απο­τε­λε­σμά­των τα έτη 1991–1992, εκτί­μη­σαν τον αριθ­μό της μειο­νό­τη­τας σε κάτι παρα­πά­νω από 100.000 άτο­μα μέχρι το πολύ 200.000 άτο­μα. Ένα σημα­ντι­κό ποσο­στό 40% με 70% των Ελλή­νων της Αλβα­νί­ας έχουν μετα­να­στεύ­σει πλέ­ον εκτός της χώρας, οπό­τε ο αριθ­μός αυτών που έχουν μεί­νει σήμε­ρα πρέ­πει να είναι πολύ χαμη­λό­τε­ρος από αυτές τις εκτι­μή­σεις. Παρά την ισχυ­ρή μετα­να­στευ­τι­κή τάση στην Ελλά­δα, οι Έλλη­νες παρα­μέ­νουν η μεγα­λύ­τε­ρη αριθ­μη­τι­κά μειο­νό­τη­τα της Αλβα­νί­ας και συνε­χί­ζει να κατα­γρά­φε­ται ο αριθ­μός τους και στις αλβα­νι­κές απο­γρα­φές. Πολ­λοί Βορειοη­πει­ρώ­τες που έχουν μετα­να­στεύ­σει στην Ελλά­δα κρα­τούν σύν­δε­ση με τον τόπο τους.

Το 2011 προ­σμε­τρή­θη­καν στην αλβα­νι­κή απο­γρα­φή πλη­θυ­σμού σε όλη τη χώρα μόλις 24.243 Έλλη­νες, με μόνο τους 15.196 να έχουν δηλώ­σει ως πρώ­τη γλώσ­σα τα ελλη­νι­κά. Η απο­γρα­φή επι­κρί­θη­κε από όλες της μειο­νό­τη­τες στην Αλβα­νία και από το Συμ­βού­λιο της Ευρώ­πης για σοβα­ρές παρα­τυ­πί­ες. Συγκε­κρι­μέ­να, η αρμό­δια επι­τρο­πή του Συμ­βου­λί­ου εξέ­φρα­σε την άπο­ψη ο,τι τα απο­τε­λέ­σμα­τα της απο­γρα­φής πρέ­πει να αντι­με­τω­πι­στούν με υψη­λό βαθ­μό σκεπτικισμού.

Σχέ­σεις της μειο­νό­τη­τας με τους Αλβανούς

Οι Αλβα­νοί έχουν, σε γενι­κές γραμ­μές, σχε­τι­κά καλές σχέ­σεις με την ελλη­νι­κή μειο­νό­τη­τα. Σε έρευ­να στην Αλβα­νία , το 37.5% χαρα­κτή­ρι­σαν ‘κανο­νι­κές’ τις σχέ­σεις, ενώ ένα 31.6% και ένα 21.5% ‘καλές’ και ‘πολύ καλές’, αντίστοιχα.

Ωστό­σο, έχει συμ­βεί ένας αριθ­μός δυσά­ρε­στων περι­στα­τι­κών μετα­ξύ Ελλή­νων και Αλβα­νών, όπως οι δολο­φο­νί­ες των Αρι­στο­τέ­λη Γκού­μα και Κωστα­ντί­νου Κατσί­φα.

Δια­σπο­ρά

Ελλά­δα

Κατά το τέλος του Δευ­τέ­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου περί­που 35.000 Βορειοη­πει­ρώ­τες βρή­καν κατα­φύ­γιο στην Ελλάδα.

Το 1990, μετά την κατάρ­ρευ­ση του κομ­μου­νι­στι­κού καθε­στώ­τος στην Αλβα­νία, περί­που 200.000 Έλλη­νες της Αλβα­νί­ας πιστεύ­ε­ται ότι ζού­σαν και εργά­ζο­νταν στην Ελλά­δα (κάποιοι σε επο­χι­κή βάση). Οι πολί­τες αυτοί θεω­ρού­νται ομο­γε­νείς από το Ελλη­νι­κό Υπουρ­γείο Εξω­τε­ρι­κών και έλα­βαν ειδι­κή άδεια παραμονής.

Βόρεια Αμε­ρι­κή

Ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός Βορειοη­πει­ρω­τών μετα­νά­στευ­σε κατά τα τέλη του 19ου αιώ­να στην Αμε­ρι­κή, κυρί­ως στις περιο­χές που κατοι­κού­νται από ελλη­νι­κό πλη­θυ­σμό. Η Πανη­πει­ρω­τι­κή Ένω­ση Αμε­ρι­κής, σύμ­φω­να με τις μετρή­σεις της, εκτι­μού­σε πως το 1919 υπήρ­χαν 30.000 Βορειοη­πει­ρώ­τες στις ΗΠΑ, οι οποί­οι την ίδια περί­ο­δο προ­σπά­θη­σαν δυνα­μι­κά — αλλά και ανε­πι­τυ­χώς — να στρέ­ψουν την αμε­ρι­κα­νι­κή κυβέρ­νη­ση με το μέρος της Ελλά­δας στην ελλη­νο­αλ­βα­νι­κή έρι­δα σχε­τι­κά με το μέλ­λον της γεω­γρα­φι­κής περιο­χής της Βορεί­ου Ηπείρου.

Κατά τη δεκα­ε­τία του 1950, πρό­ε­δρος της Πανη­πει­ρω­τι­κής Ένω­σης Αμε­ρι­κής διε­τέ­λε­σε ο Κων­στα­ντί­νος Σ. Δήμας από τους Δρυ­μά­δες Χει­μάρ­ρας, ενώ σύμ­φω­να με εκτι­μή­σεις, το 1965 οι Βορειοη­πει­ρώ­τες της Αμε­ρι­κής υπο­λο­γί­ζο­νταν σε 15.000 οικογένειες.

Πολι­τι­σμός

Γλώσ­σα

Οι Άγιοι Σαράντα

Οι Βορειοη­πει­ρώ­τες ομι­λούν κυρί­ως νότιες ελλη­νι­κές δια­λέ­κτους (δεν κάνουν συνί­ζη­ση και απο­βο­λή φωνηέ­ντων σε σχέ­ση με την Κοι­νή). Οι διά­λε­κτοι τους, πέρα από τα αλβα­νι­κά δάνεια, περιέ­χουν και πολ­λούς αρχαϊ­κούς τύπους που δεν έχουν σωθεί στην επί­ση­μη νέα ελλη­νι­κή γλώσ­σα ούτε στην Νότια Ήπει­ρο στην Ελλάδα.

Οι τοπι­κές ελλη­νι­κές διά­λε­κτοι, όπως η Χει­μαρ­ριώ­τι­κη και η Δρο­πο­λί­τι­κη κατα­τάσ­σο­νται στις πιο καθα­ρές εκτός της ελλη­νι­κής επι­κρά­τειας, όπως η διά­λε­κτος των Κατω­ι­τα­λιω­τών στην Ιτα­λία.

Διά­λε­κτος Χειμάρρας:

Ρώτη­σε εκεί πριν να μπεις της αμπου­λάν­τσα (αλβ. νοσο­κο­μείο). Όταν παί­ρεις’ (παίρ­νεις) το στρο­φή και πας έτσι ευτειά (ευθεία) απά­νω μεριά.

Σηκώ­νε­ται η μάνα του και τς είπε: Καλη­μέ­ρα Σπυ­ρουού. Πώς εξη­μέ­ρω­σες γιέ­τατ (αλβ. ζωή) τς μάνας;

Νω’ μου (Δώσε μου) ψίχα (λίγο) νερό γιέ­τατ τς μάνας.

Το ιδί­ω­μα της Νάρ­τας και της Σβέρ­νι­τσας κατα­τάσ­σε­ται στα βόρεια της Ελλη­νι­κής, και υπάρχουν

στοι­χεία ότι κατά­γο­νται από τα περί­χω­ρα της Άρτας στην Ελλάδα.

Από όσους έχουν ζήσει χρό­νια στην Αλβα­νία, όλοι σχε­δόν γνω­ρί­ζουν και αλβανικά.

Μου­σι­κή

Η ηπει­ρω­τι­κή παρα­δο­σια­κή μου­σι­κή έχει πολ­λά μονα­δι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά που δεν βρί­σκο­νται στον υπό­λοι­πο ελλη­νι­κό κόσμο. Τρα­γου­δι­στές από το Πωγώ­νι παρου­σιά­ζουν μία πολυ­φω­νία, που έχει χαρα­κτη­ρι­στι­κή της ελλη­νι­κής, της αλβα­νι­κής και της βλά­χι­κης μου­σι­κής της Ηπείρου.

Ιστο­ρία

Κατα­γό­με­νοι από την Βόρεια Ήπειρο

Επι­χει­ρη­μα­τί­ες και εθνι­κοί ευεργέτες

• Από­στο­λος Αρσά­κης (1792 — 1874)
• Ευάγ­γε­λος Ζάπ­πας (1800 — 1865)
• Κων­στα­ντί­νος Ζάπ­πας (1814 — 1892)
• Ιωάν­νης Δόμπο­λης (1769 — 1849)
• Γεώρ­γιος Σίνας (1783 — 1856)
• Σίμων Σίνας (1810 — 1876)
• Χρή­στος Ζωγρά­φος (1820 — 1896)
• Ιωάν­νης Πάγκας (ή Μπά­γκας) (1814 — 1895)
• Ιωάν­νης Λάτσης  (1910 — 2003)
• Ανα­στά­σιος Αβραμίδης
• Γεώρ­γιος Αδάμ
• Μιχα­ήλ Βασιλείου
• Γεώρ­γιος Ανδρέ­ου^]

Θρη­σκευ­τι­κοί ηγέτες/ιερείς/μοναχοί

• Νήφων Καυ­σο­κα­λυ­βί­της (1316 — 1411)
• Νεκτά­ριος Τέρ­πος (17ος — 18ος αιώνας)
• Σοφια­νός Δρυι­νου­πό­λε­ως (; — 1711)
• Σερα­φείμ Β΄ (; — 1779)
• Γρη­γό­ριος Αργυ­ρο­κα­στρί­της (; — 1828)
• Κοσμάς ο Θεσπρω­τός (1780 — 1852)
• Βασί­λειος Δρυ­ϊ­νου­πό­λε­ως (1858 — 1936)
• Ιωα­κείμ Μαρ­τι­νια­νός (1875 — 1953)
• Ευλό­γιος Κου­ρί­λας (1880 — 1961)
• Παντε­λε­ή­μων Αργυ­ρο­κά­στρου (1890 — 1969)
• Γαβρι­ήλ Κωνσταντινίδης
• Γερά­σι­μος ο Μικρα­γιαν­να­νί­της (1905 — 1991)

Λόγιοι/λογοτέχνες

• Σταυ­ρια­νός Βηστιά­ρης (16ος αιώνας)
• Θεό­δω­ρος Καβα­λιώ­της (1718 — 1789)
• Δανι­ήλ Μοσχο­πο­λί­της (1754 — 1825)
• Αλέ­ξαν­δρος Βασι­λεί­ου (1760 — 1818)
• Θεό­φρα­στος Γεωρ­γιά­δης (1885 — 1973)
• Τάσος Βιδού­ρης (1888 — 1967)
• Κατί­να Παπά (1903 — 1959)
• Τάκης Τσιά­κος (1909 — 1997)
• Ανδρέ­ας Ζαρ­μπα­λάς (1941)
• Νικό­λα­ος Κατσα­λί­δας (1949)
• Τηλέ­μα­χος Κώτσιας (1951)
• Πανα­γιώ­της Μπάρ­κας (1958)
• Κων­στα­ντί­νος Καλυ­μνιός (1977)
• Χρή­στος Γκέ­ζος (1988)

Καλ­λι­τέ­χνες

• Ιωάν­νης Δού­κας (1841 — 1916)
• Αγλα­ΐα Παπά (1903 — 1984)
• Ρίτα Γουίλ­σον (1956)
• Κώστας Βέρ­δης (1965)
• Γιώρ­γος Τζού­μπας (1969)
• Λαέρ­της Βασι­λεί­ου (1974)
• Χρή­στος Μάστο­ρας (1986)
• Κων­στα­ντί­νος Κου­φός (1988)

Επιστήμονες/ακαδημαϊκοι

• Κων­στα­ντί­νος Σ. Κόντος (1834 — 1909)
• Βασί­λειος Κου­ρε­μέ­νος (1875 — 1957)
• Σπυ­ρί­δων Καλ­λιά­φας (1885 — 1964)
• Βασί­λειος Ιωαν­νί­δης (1896 — 1963)
• Νικό­λα­ος Σταύ­ρου (1935 — 2011)
• Αλέ­ξαν­δρος Ζώτος (1939)
• Δημή­τριος Νανό­που­λος^[ (1948)

Πολι­τι­κοί

• Αδάμ Δού­κας (1790 — 1860)
• Γεώρ­γιος Ζωγρά­φος (1863 — 1920)
• Μιχα­ήλ Κασσιός
• Κυριά­κος Κυρίτσης
• Πέτρος Ζάπ­πας
• Κων­στα­ντί­νος Σκεν­δέ­ρης (1864 — 1959)
• Θεμι­στο­κλής Μπα­μί­χας (1875 — 1930)
• Νικό­λα­ος Καλύ­βας (1900 — 1944)
• Μανώ­λης Κονόμης
• Κωστής Στε­φα­νό­που­λος (1926 — 2016)
• Σίμων Στε­φα­νής (1929 — 2000)
• Κίτσος Μου­στά­κης (1939 — 2019)
• Γιάν­νης Μπου­τά­ρης (1942)
• Ερμιό­νη Ανδρέου
• Τζωρτζ Τένετ (1953)
• Βασί­λειος Μπο­λά­νος (1958)
• Νίκος Δέν­διας (1959)
• Σπυ­ρί­δων Ξέρας (1967)
• Ευάγ­γε­λος Ντού­λες (1968)

Στρατιωτικοί/επαναστάτες/αντιστασιακοί

• Θανά­σης Βάγιας (1765 — 1834)
• Κων­στα­ντί­νος Λαγου­μι­τζής (1781 — 1827)
• Αθα­νά­σιος Πίπης (; — 1821)
• Κυρια­κού­λης Αργυ­ρο­κα­στρί­της (; — 1828)
• Κων­στα­ντί­νος Καζνέζης
• Κων­στα­ντί­νος Σμο­λέν­σκη (1843 — 1915)
• Χρή­στος Μπέκας
• Πανα­γιώ­της Μπιτζίλης
• Σπυ­ρί­δων Σπυ­ρο­μή­λιος (1800 — 1880)
• Ζάχος Μήλιος (1805 — 1860)
• Γεώρ­γιος Στε­φά­νου (1824 — 1901)
• Σπυ­ρί­δων Σπυ­ρο­μή­λιος (1864 — 1930)
• Δημή­τριος Δού­λης (1865 — 1928)
• Λάζα­ρος Τσά­μης (1878 — 1933)
• Βασί­λειος Γκιώνης
• Ευάγ­γε­λος Ρούτσης
• Στέ­φα­νος Ζού­πας (1892 — 😉
• Βασί­λειος Σαχί­νης (1897 — 1943)
• Κων­στα­ντί­νος Δόβας^[43] (1898 — 1973)
• Ανα­στά­σιος Κοκ­κα­βέ­σης (1904 — 1989)
• Πύρ­ρος Σπυ­ρο­μή­λιος (1913 — 1964)
• Κλέ­αρ­χος Σπυ­ρο­μή­λιος (1917 — 1943)
• Λάκης Νταη­λά­κης (1883 — 1941)
• Ιωάν­νης Που­τέ­τσης (; — 1912)
• Γεώρ­γιος Σού­λιος (1885 — 1927)
• Ευθύ­μιος Λιώ­λης (1880 — 1961)
• Ελευ­θέ­ριος Τάλ­λος (1912 — 1943)
• Βαγ­γε­λης Καρ­ρο­κας ( 1912 1960 )

Αθλη­τές

• Πανα­γιώ­της Πάνου (1939 — 2010)
• Ελευ­θέ­ριος Μήλος (1966 — 1997)
• Λεω­νί­δας Πάνου (1968)
• Πύρ­ρος Δήμας (1971)
• Λεω­νί­δας Σαμπά­νης (1971)
• Χαρά­λα­μπος Δημού­τσος (1988)
• Ανδρέ­ας Τάτος (1989)
• Σωτή­ριος Νίνης (1990)
• Χρή­στος Τζό­λης (2002)

Άλλοι

• Κίτσος Φωτιά­δης (1940 — 2014) (Δημο­σιο­γρά­φος)
• Αλέ­ξης Παπ­πάς (Ηθοποιός/Μοντέλο)
• Κλε­ο­νί­κη Δελη­γε­ώρ­γη (Miss Albania 2012)

 

Βρεί­τε μας και στις σελί­δες μας στο Facebook:

Η Αλβα­νία σήμερα

Βόρειος Ήπει­ρος σήμερα